Ondervoeding bij dysfagie

Wat is dysfagie?

Dysfagie is een stoornis in het slikproces. Slikproblemen komen frequent voor en kunnen een negatieve invloed hebben op de algemene gezondheid en levenskwaliteit. 

Wat is een normaal slikproces?

Slikken in een complex proces en vraagt de coördinatie en samenwerking van vele spieren en zenuwen. Bij het slikproces zijn talrijke spieren betrokken ter hoogte van het gezicht, de nek en de slokdarm.

Slikken gebeurt in 3 fasen:

• De orale fase: Het voedsel wordt naar en in de mond gebracht, vermengd met speeksel en de tong vormt een voedselbrok.
• De faryngeale fase: De voedselbrok lokt een slikreflex uit. Hierbij worden luchtpijp en neusholte afgesloten, zodat het voedsel richting de slokdarm wordt geduwd met behulp van de keelspieren.
• De oesofageale fase: De voedselbrok verplaatst zich doorheen de slokdarm richting de maag.

De term dysfagie omvat slikstoornissen die tijdens deze 3 verschillende fasen van het slikken kunnen voorkomen.

Oorzaken van dysfagie

De oorzaken van dysfagie zijn zeer uiteenlopend, maar de voornaamste oorzaken van slikstoornissen zijn:

• Neurologische problemen zoals een hersenletsel, dementie, ziekte van Parkinson, spierziekte, …
• Aandoeningen in het hoofd-halsgebied zoals een gezwel ter hoogte van keel of slokdarm.
• Medische behandelingen of medicatie kunnen het slikproces beïnvloeden, bijvoorbeeld door verminderde speekselproductie. Ook behandelingen zoals een chirurgische ingreep, chemotherapie of bestraling kunnen een negatieve invloed hebben op het slikproces.
• Het normale verouderingsproces gaat gepaard met een algemene achteruitgang die kan leiden tot slikproblemen ten gevolge van veroudering.

Gevolgen van dysfagie

De gevolgen van slikstoornissen kunnen gaan van ongemak tijdens het slikken tot een totale onbekwaamheid van slikken.

In de eerste plaats neemt de eetlust en het plezier bij het nuttigen van een maaltijd af. Daarbij groeit de angst om zich te verslikken met een verminderde voedselinname tot gevolg. Onvoldoende voedselinname kan leiden tot gewichtsverlies en/of ondervoeding. Ook de angst om zich te verslikken tijdens het drinken neemt toe. Hierdoor gaat de patiënt minder drinken en loopt hij/zij het risico gedehydrateerd te geraken.

Verslikken is een veelvoorkomend probleem. Bij verslikken komt het eten, drinken of speeksel in de luchtpijp terecht in plaats van in de slokdarm. Meestal gaat het verslikken gepaard met een hoestbui. Hoesten is een reflex en zorgt ervoor dat het voedsel of het vocht uit de luchtpijp worden ‘geblazen’. Wanneer verslikking geen hoest opwekt, kunnen er voedselresten of vocht in de longen terechtkomen. Dit kan leiden tot een longontsteking.

Voeding bij slikstoornissen

Het stellen van een diagnose bij slikproblemen en het uitwerken van een behandelingsplan zijn belangrijk om de gezondheidstoestand van de patiënt te behouden of te verbeteren.

Een adequate inname van alle voedingsstoffen is een hele uitdaging voor een dysfagiepatiënt. Verrijkte voedingsmiddelen met aangepaste consistentie leveren een belangrijke bijdrage aan de voedings- en gezondheidstoestand van de patiënt. Voor dysfagiepatiënten zijn vloeibare voedingen het gemakkelijkst om in te slikken. Deze kunnen ingedikt worden om het verslikken te voorkomen.

Fresenius Kabi heeft een waaier aan producten met amylaseresistente eigenschappen die de levenskwaliteit en het comfort van de dysfagiepatiënt verbeteren. U kan de producten met aangepaste consistentie vinden onder de rubriek 'Slikproblemen'.

Deze producten zijn voedingen voor medisch gebruik en geschikt als dieetvoeding bij patiënten met (risico op) ondervoeding, in het bijzonder voor patiënten met dysfagie. Enkel te gebruiken onder medisch toezicht. Raadpleeg dus steeds uw arts of logopedist.